Jak bezpiecznie inwestować pieniądze?

Obecnie oprocentowanie depozytów jest niższe od inflacji. Inwestorzy kierują swoją uwagę w stronę potencjalnie bardziej rentownych inwestycji, zapominając o aspektach bezpiecznego inwestowania. Na co więc zwrócić uwagę przy budowie portfela?

POZIOM RYZYKA

W inwestowaniu niezmiernie istotna jest umiejętność pogodzenia się z faktem, iż prędzej czy później, nawet przy dołożeniu wszelkiej staranności poszczególne składowe portfela inwestycyjnego mogą przynieść stratę. Kluczowe jest odpowiednie ułożenie poszczególnych składników naszego portfela, jak również możliwość zakończenia danej inwestycji przy założonym poziomie straty. W przypadku funduszy inwestycyjnych pomocne mogą być historyczne notowania danego funduszu lub też większej ilości funduszy inwestycyjnych z danej grupy. Im dłuższy okres obserwacji tym lepiej – dla przykładu do największych spadków funduszy akcyjnych trzeba się cofnąć nawet 10 lat. Bardzo istotnym elementem jest również kontrola wyników danej inwestycji. Cóż bowiem, że założymy sobie akceptowalną stratę na poziomie 10%, a zaniedbamy kontrolę i przypomnimy sobie o tym fakcie w momencie, gdy strata sięga już 20%?

Wniosek: Zadbaj o odpowiedni dobór aktywów w Twoim portfelu inwestycyjnym, w sposób umożliwiający zakończenie przynajmniej części inwestycji przy założonym wcześniej maksymalnym poziomie straty. Sprawdzaj regularnie wyniki swojego portfela lub wypracuj ze swoim doradcą cykliczność raportów oraz sposób raportowania wyników całego portfela inwestycyjnego.

DYWERSYFIKACJA

Kto z Nas nie zna powiedzenia – „nie wkładaj wszystkich jajek do jednego koszyka”? Dywersyfikacja portfela inwestycyjnego polega na niczym innym, jak odpowiednim podziale składowych portfela uszeregowanych wg kilku kryteriów (np. różnych klas aktywów, czasu trwania poszczególnych elementów, ryzyka, Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych itd.). Niestety bardzo często dywersyfikacja jest lekceważona przez inwestujących, skutkiem czego duży spadek jednego z elementów może spowodować ujemny wynik całego portfela inwestycyjnego.

W inwestowaniu w fundusze inwestycyjne najważniejszą dywersyfikacją jest podział na poszczególne klasy funduszy, zawierające mniejszy lub większy udział akcji (fundusze akcyjne, zrównoważone, stabilnego wzrostu), obligacji (obligacyjne, obligacji korporacyjnych i pieniężne) lub innych klas (np. surowcowe, wierzytelności, nieruchomości).

Warto zatroszczyć się o to, aby portfel inwestycyjny był płynnościowo dostosowany do naszych wymagań. Z reguły fundusze inwestycyjne otwarte umożliwiają codziennie odkupienie posiadanych jednostek (wyjątek stanowi tu możliwość zawieszenia umarzania jednostek uczestnictwa), w przypadku funduszy inwestycyjnych zamkniętych okienka płynności mogą być nawet dwutygodniowe, z reguły bywają jednak znacznie dłuższe – nawet kilkuletnie (w przypadku FIZ należy również liczyć się z możliwością wystąpienia redukcji żądań wykupu i faktu, iż zamykanie danej pozycji może potrwać dłużej niż pierwotnie zakładaliśmy).

Początkujący inwestorzy, gdy zobaczą, że jedna z ich inwestycji zarobiła 100%, zapytają dlaczego mieli jej tylko tyle i po co było się dywersyfikować? Jednak większość doświadczonych inwestorów docenia wagę dywersyfikacji, ponieważ dzięki niej strata na jednym aktywnie nie odbiła się znacząco na wartości ich całego portfela inwestycyjnego.

Wniosek: W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa inwestowanych środków dywersyfikacja naszych aktywów jest koniecznością. Część z wybranych aktywów będzie bardziej ryzykowna, część mniej. Część będzie bardzo płynna, część mniej. Ważne, aby tak skonstruowany portfel odpowiadał naszym wcześniej przyjętym założeniom.

SAMODZIELNIE CZY Z POMOCĄ DORADCY?

Jak wiemy inwestować możemy w wiele różnych klas aktywów. Część z nich może być nam bliska z powodu np. prywatnych zainteresowań czy doświadczeń zawodowych. W takim przypadku możemy pokusić się o samodzielny wybór najlepszych możliwych rozwiązań – jednak taka sytuacja występuje dość rzadko. Przykładowo przy zakupie sztabek złota, kierując się zasadą zakupu sztabek z akredytowanych mennic można poradzić sobie samodzielnie, ale np. przy zakupie inwestycyjnym dzieła sztuki musimy polegać na fachowości wybranego w tym zakresie doradcy. W zamian za dostęp do specjalistycznej wiedzy i możliwość przeprowadzenia inwestycji ta transakcja będzie obarczona dodatkową prowizją.

Przy wyborze swojego doradcy warto sprawdzić jego doświadczenie zawodowe oraz posiadane kwalifikacje. W branży funduszy inwestycyjnych sprawdź czy Twój dystrybutor posiada odpowiednie zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego (przykładem jest Trójmiejska Kancelaria Finansowa).

Wniosek: Jeśli dysponujesz wiedzą w danym zakresie możesz pokusić się o samodzielne inwestowanie. W przeciwnym wypadku skorzystaj z pomocy wyspecjalizowanych w danej dziedzinie doradców. Pamiętaj jednak o weryfikacji ich doświadczenia i kwalifikacji (jeśli jest maklerem papierów wartościowych lub doradcą inwestycyjnym jego nazwisko widnieje na liście umieszczonej na stronie Komisji Nadzoru Finansowego).

CEL INWESTOWANIA

Chcąc osiągnąć wysoki poziom bezpieczeństwa inwestycji musimy precyzyjnie określić czas realizacji celu inwestycyjnego. Przecież inne instrumenty będziemy używać do oszczędzania na wakacyjny wyjazd (perspektywa kilku miesięcy), inne na wkład własny na zakup nieruchomości (kilka lat), a jeszcze inne na studia nowonarodzonego dziecka, czy też wsparcie naszej emerytury (kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat).

Wniosek: W realizowaniu krótkoterminowych celów stosujemy bardzo bezpieczne rozwiązania inwestycyjne (depozyty bankowe, fundusze pieniężne) i stopniowo zwiększamy ryzyko inwestycyjne wraz z wydłużającym się horyzontem inwestycyjnym, oczywiście pamiętając o opisanej wyżej dywersyfikacji i kontroli ryzyka.

SUPER OKAZJE RYNKOWE

Jeśli naszym celem jest bezpieczne inwestowanie pieniędzy, nie możemy pozwolić sobie na chwilę słabości i pochopne podejmowanie decyzji, np. chcąc skorzystać z super okazji. W zdecydowanej większości przypadków takie historie nie kończą się pozytywnie, a mimo nagłaśniania afer finansowych wciąż spore grupy inwestorów korzystają z ofert, które po logicznym zastanowieniu nie mają racji bytu. Co więcej znane są przypadki, kiedy to inwestorzy zaciągają kredyt pod posiadaną nieruchomość, aby zainwestować – nie swoje wówczas pieniądze, dodatkowo ryzykując utratę nieruchomości.

Wniosek: Każdą super ofertę inwestycyjną bardzo dokładnie weryfikujemy – najlepiej pod wieloma aspektami (historia firmy, renoma dystrybutora itd.). Bardzo ważne jest również to, żebyśmy po podjęciu decyzji o rozpoczęciu inwestowania korzystali tylko i wyłącznie z własnych, wolnych w tym momencie środków. 

JAK ZATEM BEZPIECZNIE INWESTOWAĆ PIENIĄDZE?

Na pytanie, jak bezpiecznie inwestować pieniądze, nie da się odpowiedzieć jednym zdaniem. Cały proces budowy portfela inwestycyjnego i późniejsze etapy jego kontroli powinny uwzględniać wiele zmiennych, wśród których do najważniejszych należą opisane powyżej: dywersyfikacja, umiejętność kontroli ryzyka, ustalania celów inwestycyjnych oraz zmniejszenie do minimum wpływu emocji na podejmowanie decyzji inwestycyjnych. Nie bez znaczenia jest również fakt współpracy z zaufanym i kompetentnym doradcą specjalizującym się w danym zakresie inwestycji.

Wymienione wyżej elementy i ich przestrzeganie powinny nas przybliżyć do alokacji oszczędności, która będzie zgodna z naszymi preferencjami. Jeśli którykolwiek ze składowych Twojego portfela spędza Ci sen z powiek – pozbądź się go jak najszybciej i pozostaw tylko te aktywa, z którymi będziesz czuł się dobrze.

Andrzej Jelinek, TKF